بيان للصحافة

خط مفتوح باللغة العربية لحقوق النساء في العمل

لوبي النساء في إسرائيل، وبالتعاون مع جمعية "نعم - نساء عربيات في المركز" يفتتح خطا مفتوحا باللغة العربية لتقديم استشارة قانونية مجانية للنساء العربيات في مجال حقوق العمل. مديرة اللوبي: "هنالك حاجة ماسة لقفزة نوعية في لتحسين ظروف عمل النساء العربيات وتطبيق حقوقهن"جاءت المبادرة لتشغيل الخط، الذي سيتم افتتاحه يوم الخميس 291118، بدعم من السفارة الأميركية، بعد إدراك مدى معاناة النساء العربيات من انتهاك منهجي للحقوقهن الأساسية في سوق العمل في إسرائيل، بالإضافة إلى صعوبة حصولهن على المعلومات والمساعدة القانونية في هذا المجال. سيوفر الخط خدمات استشارة ومساعدة قانونية مجانية باللغة العربية، مع التركيز على مجالات تنتهك فيها حقوق النساء العربيات بشكل خاص. سيتم تفعيل الخط بواسطة محاميات ومتدربات  مختصات في قانون العمل، واللواتي يقمن بجلسات استشارية فردية في مركز الحقوق لجمعية "نعم" في اللد. تم تعيين المحامية ميسا جرابلي، خبيرة في قانون العمل ومتخصصة في المساعدة القانونية في وزارة العدل لإدارة الخط. أهّلّت جرابلي كمحامية في العام 2011 وعملت في مكتب المحاماة فيرِد تيومكين.

ميخال جيرا مرجليوت، مديرة لوبي النساء في إسرائيل: "فتحنا العام الماضي خطا مفتوحا لحقوق العمل للنساء من المجتمع اليهودي الحَريدي والذي أصبح عنوانا لهن في الاستفسار عن حقوقهن وتحسين ظروف عملهن. أنا سعيدة أننا، بمشاركة جمعية "نعم"، في صدد تكوين بيت وعنوان لمجموعة كبيرة أخرى تعاني من انتهاك حقوق ممنهج في سوق العمل: النساء العربيات. وضعنا نصب أعيننا هدف إحداث قفزة نوعية في كل ما يتعلق بتطبيق حقوق النساء العربيات في سوق العمل وتحسن ظروفهن فيه. انا متأكدة من أننا سننجح في تجنيد مسؤولين في الحكومة والكنيست إلى جانبنا من أجل سوق عمل منصف للنساء العرب والمجتمع الإسرائيلي ككل"

سماح سلايمة، مديرة جمعية نعم - نساء عربيات في المركز: "نحن نعمل منذ عشر سنوات في مدن مختلطة لمكافحة العنف الجندري الذي يسفر عن مقتل ما يقارب عشر نساء عربيات سنويا. نحن في جمعية نعم نعي أن على النضال من أجل حقوق المرأة في البيت، في الأسرة، في الشارع، في المدارس وفي العمل أن يكون عميقا شموليا. انضمام النساء العربيات لسوق العمل الإسرائيلي هي خطوة مهمة وحاسمة في مسيرة تحرير المرأة ونيل استقلاليتها. لذلك انضممنا للوبي النساء في مشروع مشترك بهدف توسيع المساعدة التي يقدمها مركز الحقوق لدينا في الجمعية لمجالات العمل والاقتصاد، بالإضافة الى الحقوق الاجتماعية ومكافحة العنف ضد النساء. وذلك لنوفّر للنساء العربيات فرصة متساوية لحياة مريحة وآمنة"قد تم تفعيل خط اللوبي النسائي المفتوح باللغة العبرية فقط حتى الآن مما حد من قدرته على توفير المساعدة وتلبية الحاجات الكافيتين للنساء العربيات. يهدف المشروع المشترك مع نعم لاستغلال المعرفة وتجربة ثلاثين عاما من تفعيل الخط المفتوح باللغة العبرية من أجل رفاه النساء العربيات. ذلك من أجل تقديم المعلومات والمساعدة القانونية بما يتعلق بحقوقهن في مجال قانون العمل.

اتصلوا بنا على الرقم 037797372

أو أكتبوا لنا على البريد الإلكتروني [email protected]

لتفاصيل إضافية: يوفال عوفِر || المتحدثة باسم لوبي النساء في إسرائيل || 0525284244 || [email protected]

 خلفية

النساء العربيات هن من بين أكثر المجموعات التي تعاني من التمييز والإقصاء في سوق العمل. غالبية النساء العربيات يعملن في مجالات المبيعات والخدمات أو أعمال غير مهنية (غير متطلبة لتأهيلات محددة). نسبة النساء العربيات اللواتي يعملن في وظيفة جزئية وليس باختيارهن هو ثلاثة أضعاف من نسبة النساء اليهوديات. نتيجة لذلك، مدخول النساء العربيات منخفض تقريبا بالضعف من مدخول النساء اليهوديات، وأجر واحدة من أربع نساء عربيات منخفض من أجر الحد الأدنى (مقابل واحدة من تسع نساء يهوديات).

نساء عربيات كثيرات ممن نجحنَ بالاندماج في سوق العمل الإسرائيلي يعانين من تمييز وانتهاك مستمر ومنهجي وذلك لعدة أسباب تتعلق غالبا في ظروف خاصة بهن: يعملن غالبا في منطقة قريبة على منطقة سكنهن بسبب انعدام المواصلات العامة أو بسبب حواجز اجتماعية أخرى، غالبا ما يضطررن للعمل لساعات قليلة بشكل يتلاءم مع الأطر التعليمية لأولادهن، نسبة النساء العربيات في الاتحادات العمالية منخفض نسبة للعاملات اليهوديات، وقسم كبير منهن يعملن في شركات موفرة للخدمات. بالإضافة إلى ذلك، يتم التمييز ضد العاملات العربيات في حقوقهن الاجتماعية مثل العطل السنوية، العطل المرضية والساعات الإضافية المدفوعة. قلما تعالج الجهات المسؤولة في إسرائيل انتهاك حقوق العمال والعاملات عامة والعاملات العربيات خاصة. كثير من النساء العربيات غير واعيات لحقوقهن أو لا يشتكين على ذلك خوفا من المخاطرة بمكان العمل.

הודעה לתקשורת

החל ממחר: קו פתוח לזכויות נשים בעבודה בשפה הערבית

החל מיום ה׳, 29.11.2018, שדולת הנשים בישראל תעניק לנשים ערביות ייעוץ משפטי בחינם בנושאי זכויות בעבודה, באמצעות קו פתוח חדש שיפעל בשפה הערבית, בשיתוף עמותת נע״ם (נשים ערביות במרכז). מנכ״לית שדולת הנשים: ״דרושה פריצת דרך בתחום אכיפת זכויות העבודה בקרב נשים ערביות ובמצבן התעסוקתי״

היוזמה להפעלת הקו, שנפתח היום, יום ה׳, 29.11.18, בתמיכת שגרירות ארה״ב, נולדה מתוך ההכרה כי נשים ערביות סובלות מפגיעה שיטתית חמורה בזכויות הבסיסיות ביותר בשוק העבודה בישראל, וכי אין להן נגישות למידע ומענה משפטי בנושא. הקו יספק שירותי מידע וסיוע משפטי בשפה הערבית בחינם, תוך התמקדות בתחומי הפרת הזכויות הייחודיים לנשים ערביות. את הקו מאיישות עורכות דין ומתמחות במשפטים שמומחיות בדיני עבודה, שיקיימו גם מפגשי ייעוץ פרטניים במרכז הזכויות של עמותת נע״ם בלוד. על ניהול הקו מופקדת עו"ד מייסא גראבלי, מומחית בדיני עבודה שהתמחתה בסיוע המשפטי של משרד המשפטים, הוסמכה כעורכת דין בשנת 2011 ועבדה במשרד ורד טיומקין.

מיכל גרא מרגליות, מנכ״לית שדולת הנשים בישראל: ״לפני כשנה פתחנו בשדולת הנשים בישראל את הקו הפתוח לזכויות נשים חרדיות בעבודה, שהפך לכתובת לנשים רבות מהחברה החרדית בבירור זכויות ושיפור מצבן התעסוקתי. אני שמחה ומתרגשת שכעת, יחד עם ארגון נע״ם - נשים ערביות במרכז, אנחנו יוצרות בית וכתובת לקבוצה מרכזית נוספת שסובלת מהפרת זכויות שיטתית בשוק העבודה: נשים ערביות. הצבנו מטרה שאפתנית שעיקרה לייצר פריצת דרך בכל הנוגע לאכיפת זכויות עבודה בקרב נשים מהחברה הערבית ושיפור ניכר במצבן התעסוקתי. אני סמוכה ובטוחה שנרתום לכך גורמים מרכזיים בכנסת ובממשלה, על מנת שנשים ערביות רבות ככל האפשר יזכו לתעסוקה הוגנת, עבורן ועבור החברה הישראלית כולה״.

סמאח סלאימה, מנהלת עמותת נע״ם: ״אנחנו פועלות כבר עשור בערים המעורבות במאבק נגד האלימות המגדרית, שגורמת למותן של כ-10 נשים ערביות בשנה. אנחנו בעמותת נע״ם מבינות שהמאבק על זכויות הנשים בבית, במשפחה, ברחוב, בבתי הספר ובעבודה חייב להיעשות בצורה הוליסטית ומעמיקה. השתלבותן של נשים ערביות בשוק העבודה הישראלי מהווה צעד קריטי במסע השחרור והעצמאות של כל אישה, לכן חברנו לשדולה בפרויקט משותף, במטרה להרחיב את הסיוע שמעניק מרכז הזכויות שלנו גם לתחום העבודה והכלכלה, בנוסף לזכויות סוציאליות ולמאבק באלימות נגד נשים. כך נוכל להבטיח לנשים הערביות הזדמנות שווה לחיים טובים ובטוחים״.

הקו הפתוח של שדולת הנשים בישראל פעל עד היום בשפה העברית בלבד ולכן לא יכול היה לתת מענה מספק לצרכיהן של הנשים הערביות. כעת, הפרויקט המשותף עם נע״ם מבקש למנף את הידע והניסיון הרב שנצבר בשלושים שנות הפעלת הקו הפתוח בעברית, לרווחת נשים דוברות ערבית. כל זאת, כדי לתת מענה לצורך של נשים עובדות ערביות במידע ובמענה משפטי לגבי כלל הזכויות המגיעות להן בתחום דיני העבודה.

פניה לקו באמצעות הטלפון 03-7797372, או במייל [email protected]לפרטים נוספים: יובל עופר || דוברת שדולת הנשים בישראל || 052-5284244 || [email protected]

רקע

הנשים הערביות הן מן האוכלוסיות המודרות והמופלות ביותר בשוק העבודה. רובן המכריע של הנשים בחברה הערבית עוסקות במקצועות מכירות ושירותים, ובמשלחי יד בלתי מקצועיים, ושיעור הנשים שמועסקות במשרה חלקית שלא מרצון מכלל המועסקות במשרה חלקית כמעט משולש מהשיעור המקביל בקרב הנשים היהודיות. כתוצאה מכך, שכרן של הנשים הערביות נמוך כמעט פי 2 משכרן של נשים יהודיות וכל אישה ערביה רביעית משתכרת פחות משכר מינימום, (לעומת כל אישה יהודיה תשיעית).

רבות מהנשים בחברה הערבית שכבר הצליחו להשתלב בשוק התעסוקה, סובלות בו מאפליה ומהפרת זכויות מתמשכת ושיטתית. הסיבות לכך טמונות, בין היתר, במאפיינים הייחודיים להן: עובדות לרוב בסביבת מגוריהן, בין אם בשל מחסור באמצעי תחבורה להגעה לעבודה, ובין אם בשל חסמים תרבותיים וחברתיים אחרים; לרוב הן נדרשות למצוא משרות ששעות העבודה בהן קצרות יותר ותואמות למסגרות החינוכיות של ילדיהן, בגלל היותן אחראיות על הטיפול בילדים ובמשק הבית; הן מאוגדות בארגוני עובדים בשיעור נמוך ביחס לנשים יהודיות, ורבות מהן מועסקות כעובדות בחברות נותנות שירותים או כעובדות קבלן. נוסף על כך, הנשים הערביות בשוק העבודה בישראל מופלות גם בזכויותיהן הסוציאליות: חופשות שנתיות, ימי מחלה ותשלום בגין שעות עבודה נוספות. מערכת האכיפה בישראל אינה מספקת בכל הנוגע לשמירה על זכויות עובדים ועובדות בכלל ועובדות ערביות בפרט. נשים  ערביות רבות כלל אינן מודעות לזכויותיהן או חוששות להתלונן ולסכן את מקום עבודתן.